خورشيد گرفتگي يا کسوف از زيباترين پديده هاي طبيعت است. در طول تاريخ اين پديده همواره مورد توجه اقوام وملل مختلف بوده است. اغلب تمدن هاي کهن خورشيد گرفتگي راپديده اي شوم مي پنداشتند و درباره آن اعتقادات خرافي داشتند. چيني ها عقيده داشتندکه هنگام خور گرفت اژدهايي خورشيد را ميبلعد. دربسياري از فرهنگ ها خورشيد گرفتگي بلايي آسماني پنداشته مي شده است. مردم هند در خلال گرفتگي خود را تا گردن در آبفرو ميکردند و اعتقاد داشتند که با اين کار به خورشيد وماه کمک ميکنند تا در برابراژدها از خود دفاع کنند.
خورشيد گرفتگي از ديدگاه علمي:
اندازه ظاهري خورشيد و ماه از زمين با هم برابر است علت اين امر آن است که فاصله اين دو جسم ازکره ما متفاوت است. در نتيجه در زمانهايي که ماه مسقيما از جلوي خورشيد عبور ميکندقرص خورشيد در پس آن پنهان مي شود. شرط لازم و کافي براي وقوع گرفت آن است که زمين،خورشيد و ماه در يک خط يا تقريبا يک خط قرار بگيرند. به طوري که سايه ماه بربخشي اززمين بيافتد کل اين سايه از دو قسمت نيم سايه که در قسمت بيروني است نيمه دروني کهتاريک و سياه است تشکيل شده است. در محدوده نيم سايه ماه تنها قسمتي از خورشيد راپوشانده است که به آن خورشيدگرفتگي جزيي مي گويند. در خلال گرفت بر اثر حرکت ماه وچرخش زمين سايه ماه زمين را از غرب به شرق طي مي کند به اين سير حرکتي سير گرفتگي کلي مي گويند . هر کسي که در اين مسير باشد خورشيد را در حالت گرفت کلي خواهد ديداين مسير در بيشترين حالت به 320 کيلومتر ميرسد و حدود نيم در صد سطح زمين را ميپوشاند . معمولا هر 5/1 سال خورشد گرفتگي کلي روي ميدهد اما ما در طول عمرمان شايديک بار شانس تماشا اين پديده را داشته باشيم.
چرا هرگاه ماه از ميان زمين وخورشيد ميگذرد اين پديده اتفاق نمي افتد؟
دليل اين امر اينست که مدار ماه و زمين با هم زاويه دارد و در بسياري از حالات ماه از بالا يا پايين قرص خورشيد مي گذرد. مدار زمين وماه در دو نقطه به هم بر خورد مي کنند که به اين دو نقطه گره هاي مداريمي گويند و ماه هر گاه در اين گره با زمين و خورشيد در يک خط قرار بگيرد خور گرفتصورت ميگيرد.
خورشيد گرفتگي به چند صورت است :
خورشيد گرفتگي جزيي دربر خي گرفت ها فقط نيم سايه با زمين در تماس است وتمام سايه از افراز قطبين ميگذرد. طبعا اين نوع خورشيد گرفتگي در قطبين صورت مي گيرد. خورشيد گرفتگي کامل : دراين حالت ماهدر نزديک ترين فاصله خود به زمين قرار دارد ودر يکي از ;ره ها نيزميباشد. در اين حالت کل قرص خورشيد در پشت ماه پنهان مي شود.
خور گرفت حلقوي: دراين حالت ماه در فاصله دوري نسبت به زمين قرار دارد وبنابراين از قرص خور شيد درهنگام گرفت کلي حلقه اي باقي مي ماند. ارزش علمي خورشيد گرفتگي به بررسي هايي استکه هنگام گرفت کلي مي توان انجام داد که در مواقع ديگر عملا غير ممکن است. وقتي ماهقرص خورشيد را مي پوشاند لايه هاي خارجي جو خورشيد را مي توان رصد کرد. با پديدارشدن ستاره ها مي توان انحناي فضا- زمان را اندازه گيري کرد با محاسبه زمان تماس اول ماه با خورشيد مي توان به جزيياتي در حرکت مداري ماه و زمين پي برد .ميتوان دنباله دار هايي که در حظيظ هستند را بررسي کرد و... درقرن اخير مهمترين سنجش هاي خورشيدگرفتگي اندازه گيري مکان ستاره هاي قابل رويت در اطراف خورشيد و تاييد تجربي نسبيت عام انشتين است. نسبيت عام پايه کهکشان شناسي نوين است
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 
